Καυγάδες γονέων: πόσο «τραυματίζουν» τα παιδιά;

Δημοσιεύτηκε στην Πανθεσσαλική Εφημερίδα ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ στις 8/6/2014

Ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς χειρίζονται τις καθημερινές συζυγικές δυσκολίες και διαφορές, έχει μεγάλη επίδραση στη μελλοντική συναισθηματική εξέλιξη και προσαρμογή των παιδιών τους στην κοινωνία. Όταν η σχέση μεταξύ των δύο γονιών λειτουργεί σωστά, το παιδί κερδίζει μια ισχυρή συναισθηματική ασφάλεια, νιώθει όμορφα όταν είναι σπίτι, είναι ευτυχισμένο και ψυχολογικά ισορροπημένο καθώς μεγαλώνει σε ένα ήρεμο και γεμάτο αγάπη περιβάλλον, μακριά από διαφωνίες και συγκρούσεις που ασκούν τρομερά αρνητική επιρροή πάνω του. Η υγιής σχέση μεταξύ των γονιών είναι επίσης απαραίτητη για να μπορέσει το παιδί να εξερευνήσει τους άλλους ανθρώπους και να δημιουργήσει σχέσεις μαζί τους.

Αντίθετα όταν η συναισθηματική ασφάλεια του παιδιού και η υγιής ανάπτυξή του διαβρώνεται από καταστροφικές συγκρούσεις μεταξύ των γονιών, το παιδί χάνει την εμπιστοσύνη απέναντι στους γονείς του αλλά και απέναντι στον εαυτό του και φυσικά η αυτοπεποίθησή του μειώνεται κατακόρυφα. Διστάζει να προχωρήσει μπροστά ή προχωρά με απορυθμισμένο τρόπο. Διστάζει να συνάψει σχέσεις με άλλα παιδιά της ηλικίας του καθώς δυσκολεύεται να στηριχθεί στον εαυτό του ή να βρει στήριξη στις σχέσεις του με άλλους ανθρώπους. Δεν έχει εμπιστοσύνη σε κανέναν ούτε καν στον ίδιο του τον εαυτό. Πώς μπορεί άραγε να εμπιστευτεί κάποιον την στιγμή που έχει πληγωθεί τόσο πολύ από τους γονείς του, οι οποίοι εμμένουν να καβγαδίζουν έντονα για το παραμικρό;

Συχνά οι γονείς προσπαθούν να προσποιηθούν ότι όλα είναι καλά και ότι είναι αγαπημένοι και μονιασμένοι, ωστόσο τα παιδιά είναι σε θέση να αναγνωρίζουν αν οι γονείς τους είναι καλά μεταξύ τους ή όχι. Κι όταν οι γονείς είναι εχθρικοί ή απαθείς μεταξύ τους, τα παιδιά υποφέρουν από συναισθηματικές δυσκολίες. Ακόμη και διαμάχες των γονιών σε μικρή κλίμακα και ένταση, είναι ικανές να προκαλέσουν καταστροφή στη ζωή των παιδιών, προβλήματα στον ύπνο τους, αρνητικά συναισθήματα στην καθημερινή τους ζωή όπως συναισθηματική ανασφάλεια, δυσκολίες προσαρμογής συμπεριλαμβανόμενων της καταθλιπτικής τάσης, του άγχους και των προβλημάτων συμπεριφοράς. Το αποτέλεσμα είναι ότι την επόμενη μέρα, τα παιδιά είναι ευερέθιστα, κουρασμένα και παρουσιάζουν πολλά προβλήματα όπως αδυναμία συγκέντρωσης στο σχολείο, χαμηλή απόδοση, τσακωμούς με τους συμμαθητές τους, απογοήτευση, έλλειψη ενδιαφέροντος και κινήτρων

Αν είστε γονείς θα πρέπει να έχετε κατά νου ότι τα παιδιά σε καμία περίπτωση δεν συνηθίζουν τους έντονους και άσχημους καβγάδες σας, αλλά υποφέρουν πάντοτε σταθερά. Άθελά σας λοιπόν, κάποιες φορές θέτετε εμπόδια στην ψυχολογική ανάπτυξη των παιδιών και αυτό πρέπει να σας προβληματίσει, ώστε βελτιώσετε σταδιακά τη συμπεριφορά σας, με στόχο την αποφυγή των καβγάδων και τον επαναπροσδιορισμό της συζυγικής σας σχέσης. Τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά όταν οι συγκρούσεις μεταξύ των γονέων είναι ήπιες και λύνονται με θετικό τρόπο, συμβιβασμούς, αγάπη και αλληλοκατανόηση, κάτι που έχει ευνοϊκή επίδραση στη συναισθηματική ασφάλεια των παιδιών.

Ακολουθούν κάποιες συμβουλές για τη σωστή διαχείριση των διαφορών μεταξύ ενός ζευγαριού, με εποικοδομητικό τρόπο.

• Αρχικά προσπαθήστε να λύνετε τις διαφωνίες σας με «τρόπο». Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε υβριστικές λέξεις για τον/την σύντροφό σας, να μην τον/την κατηγορείτε γενικά και αόριστα για ό,τι άσχημο σας συμβαίνει, να μην βάζετε σε καμία περίπτωση τα παιδιά στη μέση και (το πιο σημαντικό) να μην πηγαίνετε στο κρε­βάτι μαλωμένοι.

• Αν και συχνά η αιτία της σύγκρουσης εκδηλώνεται κατ’ επανάληψη με διάφορες παραλλαγές, οφείλετε να εστιάσετε κάθε φορά στο άμεσο και συγκεκριμένο πρόβλημα που σας απασχολεί και να απο­φεύγετε τις γενικολογίες.
• Όταν βλέπετε την κατάσταση να ξεφεύγει από τον έλεγχό σας, ο καλύτερος τρόπος για να μην φτάσετε στα όρια του παραλόγου και της υστερίας όπως γίνεται συχνά, είναι ένα διάλειμμα, για να ηρεμή­σετε, και να επιστρέψετε με διάθεση συζήτησης πια κι όχι με διάθεση καβγά. Φυσικά, αν δεν υπάρχει σημαντικός λόγος, δεν αξίζει να εμπλακείτε σε καυγά με τον/την σύντροφό σας ρισκάροντας την ψυχολογική υγεία των παιδιών σας.
• Αν δεν μπορείτε να αποφύγετε τη διένεξη, είναι προτιμότερο να διαπληκτιστείτε μπροστά στα παιδιά παρά να αρχίσετε τα υπονοούμενα, αν μάλιστα τα παιδιά – ειδικά τα μικρά – δουν ότι μετά την σύγκρουση επιστρέφει στο σπίτι η ηρεμία, αν γίνουν μάρτυρες μιας τρυφερής κίνησης μεταξύ των γονιών τους, έχουν πάρει ένα πολύ θετικό μάθημα ζωής.

Αφιερώστε καθημερινά ελάχιστο χρόνο για ουσιαστική επικοινωνία με τον/την σύζυγό σας και οι πιθανότητες να χτιστεί ξανά η σχέση σας είναι μεγάλες.